14-Sürekli İş Göremezlik Geliri

5510 sayılı Kanunun 19 uncu ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin eski 45, yeni 41 inci maddeleri uyarınca;

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalı, sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanır.

Sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış olan sigortalının yeniden tedavi ettirilmesi halinde meslekte kazanma gücünü ne oranda yitirdiği, yukarıda belirtilen sağlık kurullarından alınacak raporlara göre yeniden tespit edilir.

Sürekli iş göremezlik geliri, sigortalının mesleğinde kazanma gücünün kaybı oranına göre hesaplanır. Sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya, 17 nci maddeye göre hesaplanan aylık kazancının % 70'i oranında gelir bağlanır. Sürekli kısmî iş göremezlikte sigortalıya bağlanacak gelir, tam iş göremezlik geliri gibi hesaplanarak bunun iş göremezlik derecesi oranındaki tutarı kendisine ödenir. Sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise gelir bağlama oranı % 100 olarak uygulanır.

4/b kapsamında sigortalı olup da sürekli iş göremezlik gelirine hak kazananlara, sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, kendi sigortalılığından dolayı, genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur. Ancak, gelir başlangıç tarihinde Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile belirlenen, muhasebe kayıtlarından çıkarılacak tutarlar ve tahsil edilmeyecek alacaklara ilişkin miktar ve bu miktarın altında borcu olanların gelirleri gelir başlangıç tarihi itibariyle bağlanarak borçları ilk gelirlerinden kesilerek tahsil edilir.

5510 sayılı Kanunun 94 ncü maddesi uyarınca, sürekli iş göremezlik geliri alanlar kendi talepleri üzerine veya Kurumca gerekli görüldüğünde kontrol muayenesine tabi tutulurlar, kontrol muayenesi sonucuna göre ödenmekte olan sürekli iş göremezlik geliri aynı kalır, artar, eksilir veya kesilir. Yani kontrol muayenesi sonucu iş göremezlik derecesinin azaldığı tespit edilenlerin gelirleri iş göremezlik derecesindeki azalma oranında azaltılır, iş göremezlik derecesinin arttığı tespit edilenlerin gelirleri iş göremezlik derecesindeki artma oranında artırılır, iş göremezlik derecesi % 10'un altına düşmüş ise ödenmekte olan sürekli iş göremezlik geliri kesilir. Kurumun yazılı bildirimine rağmen kontrol muayenesi yaptırılmazsa ödenmekte olan sürekli iş göremezlik geliri kesilir, kontrol muayenesi yaptırılır ve iş göremezlik durumunun devam ettiği anlaşılırsa geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesine tekrar başlanır. Yapılan kontrol muayenesi sonucu sürekli iş göremezlik durumunun kalktığının anlaşılması hâlinde, yeni durumuna esas tutulan raporun tarihini takip eden ödeme dönemi başından gelir kesilir.

Sürekli iş göremezlik geliri almakta iken herhangi bir işte sigortalı olarak çalışmaya başlayanların gelirleri kesilmez, ancak bunlar yukarıda belirtildiği gibi Kurumca kontrol muayenesine tabi tutulurlar ve kontrol muayenesi sonucu iş göremezlik derecesinde azalma olduğu anlaşılırsa; iş göremezlik derecesinin azaldığı tespit edilenlerin gelirleri iş göremezlik derecesindeki azalma oranında azaltılır, iş göremezlik derecesi % 10'un altına düşmüş ise ödenmekte olan sürekli iş göremezlik geliri kesilir.