Sağlık Randevu

10.1-Bildirme Yönünden:

a-5510 sayılı Kanunun 21 inci maddesi ikinci fıkrası uyarınca; iş kazası yukarıda belirtilen bildirim süresi içerisinde işverence Kuruma bildirilmemişse; bildirim tarihine kadar geçen süre için sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği, Kurumca işverenden tahsil edilir.

b-5510 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi dördüncü fıkrası uyarınca; İş kazası süresinde veya süresi dışında bildirilmiş olsa bile, Kuruma bildirilen olayın iş kazası sayılıp sayılmayacağı hakkında yapılacak soruşturma sonunda yazılı olarak bildirilen hususların gerçeğe uymadığı ve olayın iş kazası olmadığı anlaşılırsa, Kurumca bu olay için yersiz olarak yapılmış bulunan ödemeler, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren gerçeğe aykırı bildirimde bulunanlardan, 5510 sayılı Kanunun "Yersiz ödemelerin geri alınması" başlığını taşıyan 96 ncı madde hükmüne göre tahsil edilecektir.

Meslek hastalığında ise; 5510 sayılı Kanunun 14 üncü ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin eki 40, yeni 36 ıncı maddesi uyarınca, meslek hastalığını Kuruma bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen veya yazılı olarak bildirilen hususları kasten eksik ya da yanlış bildiren işverenden, Kurumca bu olayla ilgili yapılmış bulunan tedavi giderleri, yol parası ve zaruri masraflar ile diğer harcamalar, ödenmişse geçici iş göremezlik ödeneği tahsil edilir.

10.2-Yurtdışında Çalışan Sigortalı Yönünden:

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin eski 95, yeni 89 uncu maddesi uyarınca; işveren, geçici veya sürekli görevle yurt dışında görevlendirdiği ya da yurtdışına götürdüğü sigortalının, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinde, Kurum tarafından işe el konuluncaya kadar, Kanuna göre sigortalının hak kazandığı geçici iş göremezlik ödeneğini ödemekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğün yerine getirilmesindeki gecikmeden dolayı işveren, gerek Kurumun gerekse sigortalının uğrayacağı her türlü zarardan sorumludur. Kurum, Kanuna uygun olarak yapılan ve belgelere dayanan geçici iş göremezlik ödenekleri tutarını işverene öder.

Yukarıdaki sorumluluklar aynen meslek hastalığı için de geçerlidir.

10.3-İşçinin Sigortasız Olması Yönünden:

5510 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi uyarınca; sigortalı iş kazası geçirdiğinde, kendisi henüz sigortalı işe giriş bildirgesi verilerek Kuruma bildirilmemiş ve kaza sırasında sigortalı işe giriş bildirgesinin Kuruma verilmesi için tanınan süre de geçmişse, bu durumda kaza geçiren sigortalının gelir ve ödenekleri Kurumca ödenir. Ancak, Kurumca yapılan ve ileride yapılması gerekli bulunan her türlü masrafların tutarı ile gelir bağlanırsa bu gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri tutarı, 21 inci maddenin birinci fıkrasında yazılı sorumluluk halleri aranmaksızın, işverene ayrıca ödettirilir. Sigortalı işe giriş bildirgesi kazadan sonra verilse bile, bildirgenin verilmesi için tanınan yasal süre geçmişse işveren yukarıdaki sorumluluk halinden kurtulamaz. Eğer sigortalı kaza geçirdiğinde, sigortalının bildirilmesi gereken (sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken) yasal süre henüz geçmemiş ise bildirge kazadan sonra verilmiş olsa bile işveren yukarıdaki sorumluluktan kurtulur.

Yukarıdaki sorumluluklar aynen meslek hastalığı için de geçerlidir.

10.4-İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Önlemleri Yönünden:

İş kazasının meydana gelmesinde işverenin iş sağlığı ve iş güvenliği önlemleri yönünden sorumluluk hali, 01.10.2008 tarihinden önce yürürlükte olan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 26 ncı maddesinde yer almaktaydı. Aynı düzenleme 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 21 inci, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin eski 49, yeni 45 inci ve Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliğinin 55 inci maddelerinde de yer almıştır. Buna göre;

İş kazası veya meslek hastalığı, işverenin kastı sonucunda meydana gelmişse işveren Kuruma karşı sorumlu hâle gelir. Kasıt; iş kazası veya meslek hastalığına, işverenin bilerek ve isteyerek, hukuka aykırı eylemiyle neden olması hâlidir. İşverenin eylemi hukuka aykırı olmamakla birlikte, yaptığı hareketin hukuka aykırı sonuç doğurabileceğini bilmesi, olayda ihmali veya ağır ihmali olması halinde de işveren sorumlu olur.

İş kazası veya meslek hastalığı işverenin, sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi sonucunda oluşmuşsa işvereni Kuruma karşı sorumlu hâle getirir. Mevzuat; yasal olarak yürürlüğe konulmuş ve yürürlüğünü muhafaza eden, sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği alanında, yasa koyucu ile yasa koyucunun yürütme veya idareye verdiği yetki sonucu, bu organlarca kabul edilen genel, objektif kural veya hükümlerin tümüdür. Bu hükümlerin başında 4857 sayılı İş Kanunun 77 ila 89 uncu maddeleri ve bu maddeler uyarınca çıkarılan tüzük ve yönetmelikler gelmektedir. Ayrıca yeri geldiğinde, kazanın türüne göre İş Kanunu dışındaki ilgili kanun, tüzük ve yönetmelikler de dikkate alınmaktadır.

İş kazası, işverenin kastı veya sigortalının iş sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi sonucu olmuşsa, Kurumca yapılan veya yapılacak iş kazasına yönelik sağlık hizmetine ilişkin giderler ile yol gideri, gündelik ve refakatçi giderleri işverene tazmin ettirilir.

Konuyla ilgili ayrıntılı açıklamalar İş Sağlığı ve Güvenliği bölümünde yer almaktadır.

İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır. Kaçınılmazlık, olayın meydana geldiği tarihte geçerli bilimsel ve teknik kurallar gereğince alınacak tüm önlemlere rağmen, iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesi durumudur. İşveren alınması gerekli herhangi bir önlemi almamış ise olayın kaçınılmazlığından söz edilemez.

Yukarıdaki sorumluluklar aynen meslek hastalığı için de geçerlidir.

10.5-Gerekli Sağlık Hizmetleri Yönünden:

5510 sayılı Kanunun 76 ncı ve Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliğinin 55 inci maddesi uyarınca;

İşveren, iş kazasına uğrayan genel sağlık sigortalısına, sağlık durumunun gerektirdiği sağlık hizmetlerini derhal sağlamakla yükümlüdür. Bu amaçla işveren tarafından yapılan ve belgelere dayanan sağlık hizmeti giderleri ve yol gideri, gündelik ve refakatçi giderleri, Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu tarafından belirlenen tutarı geçmemek üzere Kurum tarafından karşılanır. Belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesindeki ihmalinden veya gecikmesinden dolayı, genel sağlık sigortalısının tedavi süresinin uzamasına veya malul kalmasına ya da malullük derecesinin artmasına sebep olan işveren, Kurumun bu nedenle yaptığı her türlü sağlık hizmeti giderini ödemekle yükümlüdür.

Ayrıca Kanunun 76 ncı maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; iş kazası işverenin kastı veya genel sağlık sigortalısının iş sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi sonucu olmuşsa, Kurumca yapılan sağlık hizmeti giderleri işverene tazmin ettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır.

Yukarıdaki sorumluluklar aynen meslek hastalığı için de geçerlidir.